De laatste tijd luister ik onder het koken weer naar het hoorspel Bommel. Dat werd jaren geleden door Peter te Nuyl voor de NPO gemaakt naar de verhalen van Marten Toonder. Hij deed dat in mijn oren heel goed. De stemmen van Bommel (Mark Rietman), Tom Poes (Jacob Derwig) en Joost (Krijn ter Braak) klopten helemaal bij het idee dat ik daarvan had. Eigenlijk waren er maar heel weinig stemmen die níét klopten met mijn idee.
Koken-op-Bommel is een uitdaging. Elk van de bijna 500 afleveringen duurt ongeveer een kwartier. Het is dus zaak om het kookproces zo uit te kienen dat het 30 of 45 of zelfs 60 minuten duurt. (15 minuten is geen koken, dat is ‘iets klaarmaken’.) Nu is koken sowieso vooral een kwestie van logistiek, dus echt een probleem is dat niet.
Koken-op-Bommel is ook gewoon ontspanning. Ik ken al die verhalen natuurlijk al van achter naar voren, maar het blijft een genot om ze terug te horen. Ook volwassenen willen nog gewoon voorgelezen worden, zeker in deze tijden.
Ik zit nu in het verhaal De giegelgak, dat Toonder schreef in 1956. Heer Bommel wordt door een zonderlinge grijsaard in staat gesteld om zijn Gedachten uit te dragen. Dat kan door middel van een plantje, de gak. Als het plantje uitgroeit blijkt het echter niet de mooie gedachten van heer Ollie te hebben opgepikt, maar de domme giechel van Wammes Waggel (vertolkt door Dick van den Toorn, alweer zo’n stemschot in de roos).
Heer Bommel wil er niets meer mee te maken hebben en laat de gak voor wat het is: een ding met rare sprieten en een holle lach. Helaas blijkt de giegelgak zich exponentieel te vermenigvuldigen. Al snel wordt het stadje Rommeldam overwoekerd. Niemand kan zelfs nog de deur uit…
Klinkt bekend? Ja, dat klinkt momenteel maar al te bekend. Toonder had een scherpe metaforische blik.
De giegelgak loopt goed af. De grijsaard had Tom Poes aan het begin van het verhaal een raadselachtige boodschap meegegeven: “Zoek de kern.” En Tom Poes, schrander als hij is, begrijpt wat hem te doen staat.
Zo eenvoudig is het helaas in de echte wereld niet. We zijn nu allemaal op zoek naar de oplossing van het probleem dat ons min of meer opsluit in onze huizen. Tom Poes bestaat niet, we moeten zelf een list verzinnen, zelf onze kern zoeken.
In de tussentijd trek ik me op aan Toonder en zijn verhalen. Want die gaan gewoon door, en het koken ook.