Thierry heeft gelijk

Thierry zei dat we geregeerd worden door reptielen. Toen bijna iedereen over hem heenviel zei hij dat hij het natuurlijk niet letterlijk bedoeld had. Dat was dom van hem. Hij heeft namelijk gewoon gelijk.

Wij stammen af van reptielen. Vrij primitieve reptielen weliswaar, maar toch: wij zijn reptielen. Andere primitieve reptielen hebben evolutionair een andere hoofdweg genomen, langs de dino’s (wij deden de zoogdieren). Die zijn nu onder ons als vogels — maar ik geloof niet dat we door vogels worden geregeerd en ik vermoed dat Thierry het daar met mij eens is.

We zijn dus reptielen. We zijn trouwens ook vissen. Ooit vrij primitieve vissen, maar toch: die vissen hebben reptielen voortgebracht en daar zijn wij weer uit ontstaan. En vóór die vissen zaten weer andere klassen, waar we dus ook van afstammen.

Nu kun je betogen dat we weliswaar áfstammen van reptielen, maar dat we daarmee geen reptielen zíjn. Maar in de ogen van Thierry bén je je voorgeslacht. Ónze voorouders hebben Nederland opgebouwd, wie daar niet van afstamt doet niet mee. En wie afstamt van voorouders die ergens buiten Nederland de beest hebben uitgehangen, die kan geen Nederlander zijn, niet echt. Iedereen zijn eigen beest als voorouder. Of zijn eigen voorouder als beest, kies maar.

We worden omringd en geregeerd door reptielen. Reptielen hebben onze geschiedenis bepaald, in goede en in kwade zin.

Reptielen doen bijzondere dingen, zoals de Matthäus-Passion componeren, of de Ilias en de Odyssee schrijven (of Ulysses). Of ze bedenken een Hamlet, een evolutietheorie, een kwantummechanica, of een onvolledigheidsstelling. Ze schilderen iets prachtigs en geven het dan de onmogelijke titel De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren — maar gelukkig is er dan wel weer een marketingstrateeg of ander reptiel dat daar De nachtwacht van maakt.

Reptielen doen alledaagse dingen, zoals brood bakken, misdaden bestrijden, pakjes bezorgen, vaccins ontwikkelen, vuilnis ophalen, lesgeven, of in de trein de kaartjes controleren van andere reptielen die daar een ding van maken bij hun reptielenvriendjes.

Reptielen voeren wereldoorlogen als leiders, als volgers, als soldaten of als naamloze slachtoffers.

Reptielen ondermijnen onze universiteiten, onze journalistiek, ons parlement en onze democratie.

Ik wil hier één van onze bekendste reptielen, Multatuli[1], parafraseren: “Jongeheer Baudet, je bent ’n reptiel.”

Noten

  1. ‘Multatuli’ zou je kunnen vertalen als ‘ik heb velen in mij gedragen’. Dat moet een verwijzing zijn naar al die zoogdieren en reptielen en vissen en wat niet al die ons voorgingen. De eerste bundel Ideën, met in idee 391 de beroemde woorden “Juffrouw Laps, je bent ’n zoogdier”, verscheen in 1861, drie jaar na Darwins On the Origin of Species — dat was geen toeval.