Ik had ze een tijd niet gezien maar ineens kwamen er weer een paar voorbij: mensen die roepen dat Facebook zich de rechten van hun content zoals teksten en foto’s wil toeëigenen; door een uitgebreide gekopieerde notitie te posten (ernaar verwijzen is niet genoeg!) ontzeggen ze Facebook dat recht. De aanleiding nu is dat Meta, eigenaar van Facebook, sinds een tijdje een betaald abonnement aanbiedt.
Het is een oude en vrij onschuldige hoax, die vooral veel extra verkeer genereert voor Meta, en eventueel wat publiciteit. Niets waar ze bij Meta verdrietig van worden.
Wat is hier aan de hand? De crux is te vinden in artikel 3, lid 1, van de Algemene Voorwaarden (AV) van Meta. Ik citeer er hier twee alinea’s uit:
Jij bent de eigenaar van de intellectuele-eigendomsrechten (zoals auteursrecht of handelsmerken) op dergelijke inhoud die je maakt en die je deelt op Facebook en de andere Producten van Meta-bedrijven die je gebruikt. Niets in deze Voorwaarden ontneemt je de rechten die je hebt op je eigen inhoud. Het staat je vrij om je inhoud te delen met iedereen en waar dan ook.
Je moet ons echter enkele juridische toestemmingen (ook wel bekend als ‘licentie’) geven om die inhoud te gebruiken, zodat we onze services kunnen aanbieden. Dit is uitsluitend ten behoeve van het aanbieden en verbeteren van onze Producten en diensten die worden beschreven in Artikel 1 hiervoor.
Vooral die tweede alinea veroorzaakt veel misverstand. Terwijl-ie toch al héél lang in de AV staat, waarschijnlijk al vanaf dag 1. En waarom staat die bepaling daar? Omdat Meta jouw spullen op zijn servers zet, er links naartoe maakt, zorgt dat jouw vrienden jouw content te zien krijgen — nou ja, zo nu en dan — de likes die die vrienden geven eraan vast knoopt, en zo verder enzovoort, kortom: iets met die gegevens doet, ze gebruikt.
Zie het als de garagehouder die jouw auto gaat repareren. Die heeft, impliciet of expliciet, jouw toestemming nodig om wat met die auto te doen: de motor starten, ermee rijden. Daarzonder kan-ie je überhaupt niet helpen.
Maar ho eens even, Roelof, wat staat daar verderop in artikel 3 dan: je verleent Meta bijvoorbeeld ook het recht jouw content “aan te passen”. Dat gaat zomaar niet, ze moeten er met hun tengels vanaf blijven!
Hm, ja… Als jij een supergrote foto uploadt, dan wordt die door Meta teruggebracht tot aanvaardbare proporties. Dat valt onder ‘aanpassen’. Denk aan de garagehouder: die gaat ook dingen veranderen aan jouw auto, maar dat wil nog niet meteen zeggen dat-ie er maar alles mee kan of zal of zelfs mag doen.
Het recht op jouw spullen is en blijft van jou. Sterker nog, als je Facebook verlaat en je account opheft vervalt ook het recht dat Meta heeft: “Deze licentie zal eindigen als je inhoud uit onze systemen is verwijderd.”
En dan nog: door een statement in je tijdlijn op te nemen, dwing je niet ineens het recht af dat Meta niks meer doet met jouw spullen. Daarvoor zijn het Algemene Voorwaarden. Daar heb je mee ingestemd toen je Facebook ging gebruiken. (Gewetensvraagje: wie van jullie heeft die AV ook gelezen?) Je kunt niet zomaar zeggen: ik accepteer jullie voorwaarden niet meer, maar ik blijf wel van jullie diensten gebruikmaken. Als je dat tegen je garagehouder zegt, zal-ie je waarschijnlijk snel de deur wijzen. En gelijk heeft-ie.
Ik heb geen betaald abonnement op Facebook, en was ook niet van plan dat te nemen, maar ik ben er zeker van dat in de AV van dat abonnement precies dezelfde regels voorkomen. Waar je voor gaat betalen is dat Meta jouw gegevens — dat is iets heel anders dan jouw content — niet meer zal gebruiken voor op jou gerichte reclame. Ze vertellen er slim genoeg niet bij waarvoor ze die gegevens dan nog wél willen gebruiken, maar gezien de track record van Meta ben ik er niet van overtuigd dat ze er niet toch nog wat centen uit gaan peuren.
Nee, als je Meta een beetje wilt sarren neem je géén abonnement. Linksom of rechtsom verdienen ze toch wel aan je. Dan kun je die €12,99 per maand veel beter zelf aan iets echt leuks besteden.